Rhyddhaodd Blynyddoedd Cynnar Cymru ganlyniadau arolwg yn manylu ar lefelau iechyd meddwl a lles ymhlith staff blynyddoedd cynnar.
Ym mis Medi 2024, rhyddhaodd Blynyddoedd Cynnar Cymru arolwg mewnwelediad i aelodau a gynlluniwyd i fesur dealltwriaeth o'r materion lles cyfredol sy'n wynebu pobl sy'n gweithio mewn lleoliadau blynyddoedd cynnar ar bob lefel o ymarfer yng Nghymru. Roedd yr arolwg ar agor am dair wythnos, a gofynnodd i aelodau ledled Cymru gyfres o gwestiynau caeedig ac agored am eu hiechyd meddwl a'u lles. Er bod y darn hwn o ymchwil wedi'i gynllunio i ddatblygu dealltwriaeth gyfredol o'r materion sy'n wynebu ein gweithlu blynyddoedd cynnar, mae'r ffocws penodol ar iechyd meddwl a lles yn golygu mai hwn yw'r cyntaf o'i fath yng Nghymru. Roedd y canfyddiadau a gofnodwyd yn ddienw.
Mae canlyniadau'r arolwg hwn yn dangos bod llawer o bobl sy'n gweithio ar draws y sector blynyddoedd cynnar yn profi iechyd meddwl a lles negyddol. Maent yn adrodd bod hyn yn aml yn cael ei achosi gan faterion fel canfyddiad cymdeithasol, diffyg gwerth a chyflog, ac ansicrwydd ynghylch dyfodol eu bywoliaeth.
"Mae'r pwysau a'r llwyth gwaith mewn gofal plant yn mynd yn anoddach, mae diffyg staff"
"Nid yw staff yn cael eu cydnabod yn ariannol am yr hyn maen nhw'n ei wneud o ddydd i ddydd"
Fodd bynnag, er gwaethaf y profiad negyddol ym maes iechyd meddwl a lles, canfu'r arolwg fod staff yn y sector yn parhau i fod yn hynod wydn, gan ddangos gwir gariad at eu proffesiwn.
Mae ymarferwyr yn poeni'n fawr am blant, gyda dyfyniadau ysbrydoledig am bwysigrwydd y rôl a berfformir gan y sector yn dod i'r amlwg.
"Ar y cyd â'r cynnydd enfawr yn lefel yr angen a ddangosir gan blant ifanc, rhaid i staff ledaenu eu hunain yn denau. Maen nhw'n caru eu swyddi ond yn cael trafferth cydbwyso anghenion pawb."
Mae Blynyddoedd Cynnar Cymru yn edrych ymlaen at barhau â'i waith gyda Llywodraeth Cymru i sicrhau bod hawliau ac anghenion plant ifanc, a'r rhai sy'n gofalu amdanynt yn flaenllaw ac yn ganolog i ffurfio polisïau wrth i ni edrych ar ddyfodol cyllido tymor byr, canolig a thymor hir.
"Ers i mi fod yn Brif Swyddog Gweithredol o 2020, mae'r sector gofal plant wedi wynebu her ar ôl her. O'r pandemig i'r costau sy'n cynyddu'n gyflym oherwydd chwyddiant, i'r ansicrwydd ariannol a achoswyd gan flynyddoedd o gyllid sefydlog. Rwyf wedi clywed dro ar ôl tro am ba mor anodd yw rheoli cyllidebau, staff cymorth a pharhau i ddarparu'r gwasanaethau o ansawdd uchel y mae ein haelodau yn eu gwneud i blant a theuluoedd ledled Cymru. Ac eto, mae'r ymrwymiad a'r awydd i fod yn y lleoliadau a chefnogi chwarae, dysgu a datblygiad plant yn ddiamheuol yno. Wrth i Lywodraeth Cymru ddechrau canolbwyntio ar gamau nesaf gofal plant yng Nghymru, mae cydnabod y pwysau y mae staff yn ei deimlo a chefnogi eu lles yn hanfodol. Mae hyn yn gysylltiedig â chydnabod cyfraniad yr ymarferwyr a mynd i'r afael â chyflogau isel hirdymor ar draws y sector. Rydym eisiau'r ddarpariaeth orau ar gyfer pob plentyn yng Nghymru, ac er mwyn gwireddu'r dyhead hwn, mae'n rhaid i ni gael yr amodau gorau ar gyfer pob ymarferydd a gwerthfawrogi eu cyfraniad i blant a chymdeithas yn fwy nag erioed"
- David Goodger, Prif Swyddog Gweithredol, Blynyddoedd Cynnar Cymru
Leo Holmes - Head of Policy and Advocacy